Eureka! Institutional Repository

Σε 6 πειράματα θερμοκηπίου που διεξήχθησαν στις εγκαταστάσεις του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στη Θέρμη Θεσσαλονίκη διερευνήθηκε η δυνατότητα αναπαραγωγής του είδους κάππαρη η θαμνώδης ή κρεμοκλαδής ή Ανατολικού τύπου (Capparis orientalis Veill), αγενώς με μικροπολλαπλασιασμό (ιστοκαλλιέργεια) και εγγενώς με σπέρματα. Στην αρχή της πειραματικής εργασίας ακολουθήθηκε το εξής πρωτόκολλο απολύμανσης: μυκητοκτόνο (25’) + 70% αλκοόλη (20’’) + 2% NaOCl (5’). Ειδικότερα, στο 1ο πείραμα μελετήθηκε η επίδραση 5 διαφορετικών κυτοκινινών (ΒΑ, ΚΝ, 2-ip, ZT, TDZ) σε MS υπόστρωμα. Στο 2ο πείραμα μελετήθηκε η επίδραση 2 θρεπτικών υποστρωμάτων καλλιέργειας (MS και WPM) και 3 πηγών σακχάρων (σακχαρόζη, σακχαρόζη + D-σορβιτόλη, σακχαρόζη + D- μαννιτόλη) εμπλουτισμένο με 0,3 mg/l BA + 0,03 mg/l IAA. Στο 3ο πείραμα μελετήθηκε η επίδραση των 3 διαφορετικών αυξινών (ΙΒΑ, ΙΑΑ, ΝΑΑ ή συνδυασμοί αυτών) σε MS πλήρης θρεπτικό υπόστρωμα καλλιέργειας. Στα υπόλοιπα 3 πειράματα μελετήθηκε η επίδραση της μειωμένης περιεκτικότητας του MS υποστρώματος κατά το ήμισυ σε (μακροστοιχεία + μικροστοιχεία). Στο 6ο πείραμα μελετήθηκε η επίδραση διαφόρων ουσιών (PAs, put, spd, spm, AC, PVP, GB) που προστέθηκαν σε ½ MS υπόστρωμα εμπλουτισμένο με 1 mg/l IAA. Στο τέλος της πειραματικής εργασίας έγινε η μεταφύτευση, σκληραγώγηση και ο εγκλιματισμός των in vitro μοσχευμάτων σε ex vitro συνθήκες θερμοκηπίου και ακολούθως υπαίθρου. Στην φάση αυτή ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία: α) 33 ημέρες (17/06/2016-20/07/2016) των μικρομοσχευμάτων στην υδρονέφωση σε θήκες πολλαπλών θέσεων εδαφικού υποστρώματος τύρφης (Τerrahum) : περλίτης (1:1), β) εξαγωγή φυταρίων από υδρονέφωση, μεταφύτευση σε φυτοδοχεία 0,33 L σε εδαφικό υπόστρωμα τύρφης TS2 : περλίτη : έδαφος (2:1:1) και παραμονή σε επιτραπέζιο πάγκο θερμοκηπίου για 20 ημέρες σε συνθήκες σχετικής υγρασίας 45-55% (20/07/2016-09/08/2016), γ) μεταφορά των φυταρίων από το θερμοκήπιο σε εξωτερικές συνθήκες υπαίθρου στις μητρικές φυτείες του Ινστιτούτου (10/08/2016-31/08/2016), δ) μεταφύτευση φυταρίων σε φυτοδοχεία 2,5 L σε εδαφικό υπόστρωμα Τύρφης TS2 : περλίτη : έδαφος (2:1:1) και παραμονή στις μητρικές φυτείες του Ινστιτούτου (4 εβδομάδες χωρίς καμία απώλεια) (01/09/2016-30/09/2016). Η όλη διαδικασία της ex vitro σκληραγώγησης των μικρομοσχευμάτων είχε διάρκεια 7-8 εβδομάδες. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έδειξαν ότι τόσο η εγγενής όσο και η αγενής με μοσχεύματα τρόποι αναπαραγωγής του είδους C. orientalis Veill παρουσιάζουν προβλήματα λόγω των χαμηλών ποσοστών φυτρώματος των σπερμάτων και των χαμηλών ποσοστών ριζοβολίας των μοσχευμάτων, αντίστοιχα. Ωστόσο, το ποσοστό επιτυχούς αρχικής εγκατάστασης in vitro ήταν 93,18%. Τα αποτελέσματα του 1ου πειράματος έδειξαν ότι η κυτοκινίνη ZT σε συγκέντρωση 2 mg/l έδωσε καλύτερα αποτελέσματα στο αρχικό στάδιο του βλαστικού πολλαπλασιασμού (αριθμό βλαστών και αντίστοιχο ποσοστό βλαστών) ενώ 1 mg/l 2-ip για το μετέπειτα στάδιο της επιμήκυνσης των παραγόμενων μικροβλαστών (6 εβδομάδες). Από τα αποτελέσματα του 2ου πειράματος διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των συνολικά 14 μεταχειρίσεων, οι 3 καλύτερες για το στάδιο του in vitro πολλαπλασιασμού ήταν οι εξής : α) MS + 30 g/l σακχαρόζη, β) MS + 30 gr/l σακχαρόζη + 10 gr/l D- σορβιτόλη, γ) WPM + 20 gr/l σακχαρόζη (5 εβδομάδες). Στο 3ο πείραμα διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των 3 διαφορετικών αυξινών (ΙΒΑ, ΙΑΑ, ΝΑΑ ή συνδυασμοί αυτών) σε ΜS πλήρες θρεπτικό υπόστρωμα, το ΙΑΑ ήταν περισσότερο αποτελεσματικό σε συγκέντρωση 2 mg/l τόσο για το στάδιο της in vitro ριζοβολίας όσο και για τον βλαστικό πολλαπλασιασμό. Στα υπόλοιπα 3 πειράματα διαπιστώθηκε ότι η μειωμένη περιεκτικότητα του MS υποστρώματος κατά το ήμισυ σε (μακροστοιχεία + μικροστοιχεία) είχε ανασταλτική επίδραση τόσο στην βλαστική αύξηση και ανάπτυξη των εκφύτων όσο και στην ριζογενετική τους ικανότητα, καθώς προκάλεσε συμπτώματα υάλωσης και χλώρωσης σε μεγάλο αριθμό εκφύτων. Στο 6ο πείραμα διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των διαφόρων ουσιών που προστέθηκαν σε ½ MS υπόστρωμα εμπλουτισμένο με 1 mg/l IAA (PAs, put, spd, spm, AC, PVP, GB), μόνο 5 mg/l spd ή 1 g/l PVP προώθησαν σημαντικά την in vitro ριζοβολία των εκφύτων (αριθμός και μήκος ριζών και ποσοστό ριζοβολίας) ενώ 1 g/l AC έδωσε καλύτερα αποτελέσματα όσον αναφορά την επιμήκυνση των παραγόμενων μικροβλαστών. Κατά την διάρκεια της μεταφύτευσης, σκληραγώγησης και εγκλιματισμού των in vitro μοσχευμάτων σε ex vitro συνθήκες θερμοκηπίου διαπιστώθηκε το ποσοστό 98,89% επιτυχούς εγκλιματισμού και σκληραγώγησης φυταρίων και 96,94% ποσοστό επιβίωσης τελικού σταδίου εγκλιματισμού και σκληραγώγησης μικρομοσχευμάτων σε ex vitro συνθήκες θερμοκηπίου. Η μεταφορά των φυταρίων από το θερμοκήπιο σε εξωτερικές συνθήκες υπαίθρου στις μητρικές φυτείες δεν είχαι καμία απώλεια. Τέλος, η όλη διαδικασία της in vitro αναπαραγωγής του είδους C. orientalis Veill είχε συνολική διάρκεια 5-6 μηνών με δυναμικό παραγωγής 8000-10000 in vitro φυτά και 100 φυτά σε ex vitro συνθήκες.