Eureka! Institutional Repository

Η μελέτη που ακολουθεί, χωρίζεται σε δύο μέρη, ένα γενικό και ένα ειδικό. Στο γενικό μέρος, γίνεται αναφορά στην εξέλιξη της κοινωνικής ασφάλισης στο πέρασμα των αιώνων και την επιρροή της οικονομικής κρίσης στο εργασιακό και ασφαλιστικό ζήτημα ενώ στο ειδικό μέρος, αναφέρονται, πιο αναλυτικά, τα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα και πώς επιτάσσουν τα νέα διαρκώς τροποποιούμενα οικονομικά δεδομένα τη ρύθμισή τους. Τα σημερινά οικονομικά και εργασιακά δεδομένα οδηγούν στο φαινόμενο που αποκαλείται «Κρίση της Κοινωνικής ασφάλισης» και επηρεάζεται από την εξέλιξη της ίδιας της ασφάλισης συναρτήσει της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού (αύξηση του πληθυσμού των συνταξιούχων σε σχέση με τον πληθυσμό των εργαζομένων ασφαλισμένων), του ζητήματος της ανασφάλιστης εργασίας και της απώλειας εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων (με παράλληλη αύξηση των δαπανών τους) λόγω της δυσχέρειας στην καταβολή των εισφορών. Το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα ξεκίνησε από τον 19ο αιώνα και σήμερα λειτουργεί μέσα από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας. Είναι αυτό που, μαζί με τις μορφές απασχόλησης και τη ευρύτερη έννοια της διαχείρισης των κεφαλαίων των ασφαλιστικών ταμείων, έχουν υποστεί συνέπειες και τροποποιήσεις λόγω της οικονομικής κρίσης. Οι τρεις σταθμοί των μεταρρυθμίσεων στο χώρο της ασφάλισης την τελευταία δεκαετία, ήταν τα τρία προγράμματα οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Το πρώτο μνημόνιο συνεννόησης, παρά τις αλλαγές που υπαγόρευε (συγχώνευση ασφαλιστικών ταμείων, μείωση μισθοδοσίας δημοσίου, όρια ηλικίας, αλλαγές συμβάσεων εργασίας, τροποποιήσεις των δεδομένων απόλυσης, κ.α.) δεν ευδοκίμησε. Το θεσμικό του πλαίσιο κυρίως βασίζεται στους Νόμους 3845/2010, 3863/2010 και 3865/2010. Η δεύτερη σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης γεννά τον ΕΟΠΥΥ, το ΚΕΑΟ και εξαγγέλλει εκ νέου μειώσεις μισθών και συντάξεων, τροποποιήσεις και αναθεωρήσεις στα εργασιακά θέματα. Το κυρίως θεσμικό του πλαίσιο είναι οι Νόμοι 4046/2012, 4052/2012 και 4093/2012 του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016. Προκειμένου στην αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος και την μακροπρόθεσμη στρατηγική εξυγίανσης, η Ελλάδα υπογράφει την τρίτη δανειακή σύμβαση η οποία στην πορεία της γεννά τον ΕΦΚΑ, το ΕΤΕΑΕΠ, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, την Εθνική και Ανταποδοτική Σύνταξη και άλλες διατάξεις, με κυριότερους Νόμους τους 4336/2015, 4368/2016 και 4387/2016 (και πριν την παράδοση της παρούσας εργασίας συμφωνήθηκε προσχέδιο τέταρτου μνημονίου με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς). Οι λέξεις κλειδιά που κυρίως χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη ήταν: ασφαλιστικά ταμεία, κοινωνική ασφάλιση, οικονομική κρίση, μνημόνια, πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και οι ξενόγλωσσες social security, social insurance, adjustment programme Greece. Ερευνήθηκαν οι βάσεις δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, του Google Scholar και κυρίως του Εθνικού Τυπογραφείου, από όπου χρησιμοποιήθηκαν οι νομοθεσίες των αρχείων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως.