Eureka! Institutional Repository

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η μελέτη της επίδρασης δύο συγκεντρώσεων βορίου (5 και 10 mg L⁻¹) σε φυτά σπανακιού καθώς και η συμβολή του σαλικυλικού οξέος στην αντιμετώπιση των δυσμενών επιδράσεων της τοξικότητας βορίου. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε πείραμα πεδίου χρησιμοποιώντας την ποικιλία σπανακιού (Spinacia oleraceae L. var. Viroflay) και εφαρμόζοντας πειραματικό σχέδιο πλήρως τυχαιοποιημένων ομάδων, με έναν μάρτυρα και οκτώ διαφορετικές μεταχειρίσεις. Από τα αποτελέσματα του πειράματος προέκυψε ότι η υπερεπάρκεια βορίου προκαλεί συμπτώματα τοξικότητας στο σπανάκι επηρεάζοντας τις φυσιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες του. Η αύξηση της συγκέντρωσης του εφαρμοζόμενου βορίου στα φύλλα αύξησε τις δυσμενείς επιπτώσεις επηρεάζοντας αρνητικά τη φωτοσυνθετική λειτουργία, τη συγκέντρωση της συνολικής χλωροφύλλης στα φύλλα και τη συγκέντρωση απραίτητων θρεπτικών στοιχείων σε αυτά, όπως P, K, Ca, Mg και Mn. Η υψηλή συγκεντρώση του Β προκάλεσε, επίσης, οξειδωτική καταπόνηση στα φυτά αυξάνοντας τη συγκέντρωση της μηλονυαλδεΰδης (MDA) καθώς και της προλίνης στα φύλλα, σε αντίθεση με τη χαμηλότερη συγκέντρωση. Τέλος, η εφαρμογή της χαμηλότερης συγκέντρωσης του βορίου στα φύλλα αύξησε τη συγκέντρωση βορίου στους φυτικούς ιστούς των φυτών περισσότερο από ότι η εφαρμογή της υψηλής συγκέντρωσης. Η αύξηση αυτή, όμως, δεν έφτασε σε τοξικά, για τα φυτά, επίπεδα. Οι δυσμενείς επιπτώσεις της υπερεπάρκειας του βορίου στη φωτοσυνθετική λειτουργία περικλείονται στη στατιστικώς σημαντική μείωση της τιμής της μέγιστης φωτοχημικής απόδοσης (Fv/Fm), του δείκτη φωτοσυνθετικής απόδοσης (PI), του ρυθμού αφομοίωσης του CO₂ (Α) και της αποτελεσματικότητας χρήσης νερού (WUE). Στατιστικώς σημαντική μείωση στην υψηλή συγκέντρωση Β παρουσίασαν ο ρυθμός διαπνοής (Ε) και η συγκέντρωση της συνολικής χλωροφύλλης (chla+b) στα φύλλα ενώ δεν επηρεάστηκαν από τη χαμηλότερη συγκέντρωση του Β. Η εφαρμογή του σαλικυλικού οξέος (3.5 και 4.5 mg L⁻¹) προκάλεσε, επίσης, κάποιου είδους καταπόνηση στα φυτά καθώς επηρέασε δυσμενώς τις περισσότερες φωτοσυνθετικές παραμέτρους. Η εφαρμογή της υψηλής συγκέντρωσης του SAL επηρέασε δυσμενώς τις συγκεντρώσεις της συνολικής χλωροφύλλης, της προλίνης ii και της MDA στα φύλλα των φυτών, δείχνοντας ότι η εξωγενής εφαρμογή του σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να καταστεί τοξική για το σπανάκι. Ωστόσο, η προσθήκη σαλικυλικού οξέος στις μεταχειρίσεις όπου εφαρμόστηκε υψηλή συγκέντρωση βορίου περιόρισε αλλά δεν εκμηδένισε τις τοξικές επιδράσεις του βορίου στα φυτά του σπανακιού. Μάλιστα, η υψηλή συγκέντρωση του εφαρμοζόμενου SAL έδειξε, στις περισσότερες περιπτώσεις, καλύτερα αποτελέσματα. Αντίθετα, στις μεταχειρίσεις όπου εφαρμόστηκε η χαμηλότερη συγκέντρωση του βορίου, η προσθήκη του σαλικυλικού οξέος διεύρυνε τα συμπτώματα τοξικότητας του βορίου. Τέλος, η εφαρμογή του SAL αυξάνει ή μειώνει τις συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων στα φύλλα του σπανακιού, ανάλογα με τη συγκέντρωσή του και το θρεπτικό στοιχείο.