Eureka! Institutional Repository

Η πανδημία νόσου του νέου κορονοϊού, γνωστή και ως Πανδημία Covid-19, έχει επιφέρει δραματικές αλλαγές στην οικονομία, στη ζωή των πολιτών, στις διάφορες καθημερινές δραστηριότητες αλλά και στην έρευνα τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Από την ημέρα που ξεκίνησε αυτή η νόσος έχουν μεταβληθεί πολλά δεδομένα στη ζωή των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Για το λόγο αυτό, η δράση του κάθε κράτους στην αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας αυτής αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Καθώς όμως τα κράτη-μέλη της Ευρώπης συνεργάζονται για την συνολική αντιμετώπιση της κατάστασης, η επίτευξη των στόχων είναι απόρροια των συλλογικών και πολυεπίπεδων προσπαθειών της Ευρώπης ως σύνολο. Αναντίρρητα ο Covid-19 υπήρξε μια μεγάλη πρόκληση κάμπτοντας τις δυνατότητες της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση ) ενεργήσει ως παγκόσμιος διαχειριστής κρίσεων υγείας. Πρόκειται για μια υγειονομική κρίση η οποία προκαλεί τόσο εκτεταμένος πολυτομεακός αντίκτυπος αλλά έχει και διεθνή χαρακτήρα αφού έπληξε τόσο την Ευρώπη όσο και το σύνολο της διεθνούς κοινότητας. Ακριβώς επειδή πρόκειται για διεθνική κρίση και η απάντηση που απαιτείται οφείλει να είναι τέτοια. Ίσως να αποτελέσει τελικά και παράθυρο ευκαιρίας για την εισαγωγή αλλαγών. Οι κρίσεις υγείας επηρεάζουν σοβαρά την ευημερία των ανθρώπων και τη λειτουργία των συστημάτων υγείας, η εμφάνισή τους μπορεί να έχει πολλαπλούς λόγους που μπορεί να εντοπίζονται στον βιολογικό κόσμο, όπως ασθένειες, αλλά και σε άλλες πηγές. Όπως διαπιστώθηκε στο ξέσπασμα του Covid-19, άλλοι τομείς όπως η οικονομία ή η εξωτερική πολιτική μπορούν να επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό. Οι κρίσεις υγείας τείνουν να άπτονται και να διαπερνούν πολλαπλών τομέων, καθώς και να είναι διασυνοριακές απειλές τα εθνικά σύνορα καθιστώντας τις αντιδράσεις σε επίπεδο κράτους μη επαρκείς έως και αναποτελεσματικές. Η ΕΕ ως υπερεθνικός φορέας αυξημένων αρμοδιοτήτων μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δύο μεγάλα της πλεονεκτήματα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των διεθνικών κρίσεων σε σχέση με τα κράτη μέλη μεμονωμένα. Πρωτίστως, το γεγονός ότι η υγειονομική αυτή κρίση έχει περιφερειακό χαρακτήρα την καθιστά αντικείμενο καλύτερης εκτίμησης σε υπερεθνικό επίπεδο εξαιτίας της ύπαρξης των μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νόσων (ECDC) για μεταδοτικές ασθένειες. Δεύτερον, η ΕΕ δύναται να αναλάβει μοναδικό ρόλο στην ενορχήστρωση των δράσεων αντιμετώπισης εάν τα κράτη μέλη κάνουν δεκτή την εξουσία της Ένωσης. Η ΕΕ, ακόμη περισσότερο, θα ήταν δυνατό να έχει ενεργό ρόλο στην ενίσχυση μιας διεθνούς ανταπόκρισης θέτοντας στην υπηρεσία της διεθνούς κοινότητας την περιφερειακή της εμπειρία. Το εύρημα ότι οι διακρατικές κρίσεις υγείας χρειάζονται διακρατικές αντιδράσεις δεν έχει ακόμη γίνει πλήρως αποδεκτό ακόμη σε επίπεδο κρατών μελών. Το γεγονός αυτό συμπεραίνεται από το παράδοξο μείγμα των εθνικών μέτρων που λήφθηκαν, ειδικά στα πρώτα στάδια της πανδημίας του Covid-19 στην Ευρώπη. Η ΕΕ άμεσα έλαβε ενεργό συμμετοχή στον συντονισμό των πολιτικών των κρατών μελών για να δει τελικά να εκτείνεται η δράση της σε παγκόσμια κλίμακα. Η ΕΕ παρά το αρχικό της μερικό μούδιασμα, γρήγορα εκπόνησε πολυεπίπεδες ενέργειες και δράσεις οι οποίες αφορούσαν τόσο τον συντονισμό των πολιτικών των ευρωπαϊκών κρατών τόσο των μελών της ΕΕ, όσο και των άλλων κρατών. Πέρα από τις γενικότερες πολιτικές αξιοσημείωτη ήταν η δράση της και στο επίπεδο της ανάπτυξης καινοτομιών και της διασυνοριακής υγείας. Με τη μελέτη αυτή επιχειρείται η αξιολόγηση και τα αποτελέσματα των δράσεων της ΕΕ για την αντιμετώπιση του Covid- 19 με έμφαση στην διασυνοριακή ηλεκτρονική υγεία, όπως αυτή ορίζεται από τη σχετική επιστημονική και αρθρογραφία και βιβλιογραφία. Συγκεκριμένα θα αναλυθεί η στόχευση και η αποτελεσματικότητα των δράσεων, η επάρκεια των υφιστάμενων τεχνολογικών εργαλείων, η χρηστικότητα τους και η πιθανή ανάγκη εκπόνησης νέων. Για το σκοπό της ενδελεχούς και αναλυτικής παρουσίασης των ανωτέρω η παρούσα εργασία αρθρώνεται σε 7 βασικά κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο είναι εισαγωγικό και περιλαμβάνει μια γενική εισαγωγή στο θέμα, τους στόχους και τους σκοπούς της ακαδημαϊκής μελέτης που λαμβάνει χώρα, τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη συγκέντρωση, επεξεργασία των δεδομένων καθώς και την τελική εξαγωγή συμπερασμάτων. Τα τελευταία επίσης αναφέρονται συνοπτικά στο εισαγωγικό μέρος. Το δεύτερο κεφάλαιο παραθέτει και αναλύει με ακριβή χρονολογική σειρά τις σημαντικότερες συναντήσεις και διασκέψεις στις οποίες προσχώρησε η ΕΕ σε οικονομικό, πολιτικό και επίπεδο υγείας για τη στήριξη των κρατών-μελών έως και τον Οκτώβριο του 2020. Το τρίτο κεφάλαιο παραθέτει και αναλύει τα ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ σχετικά με τον Covid-19 και ειδικά που θεωρούνται καινοτόμα και τα οποία δίνουν έμφαση σε τεχνολογίες αιχμής. Το τέταρτο κεφάλαιο που είναι και το ευρύτερο της παρούσας εργασίας αφορά την ηλεκτρονική διασυνοριακή υγεία, αναλύοντας ειδικότερα τις εφαρμογές του διαδικτύου και τις τεχνολογίες αιχμής όπως η 5G και άλλες στην ανταλλαγή και από κοινού επεξεργασία δεδομένων για την πανδημία η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική αντιμετώπιση της. Το πέμπτο κεφάλαιο διατυπώνει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αναδύονται από την χρήση των αναφερόμενων τεχνολογιών σε ζητήματα υγείας, όπως είναι για παράδειγμα το ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και προχωρά στην πρόταση συγκεκριμένων λύσεων για την άρση των προβλημάτων αυτών. Το έκτο κεφάλαιο συνιστά μια ανασκόπηση των επιστημονικών και άλλων έργων που έχουν εκπονηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο για το καινοφανές ζήτημα της τηλε-υγείας. Τέλος στο έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται τα συμπεράσματα που προέκυψαν από το σύνολο της ανάλυσης και επεξεργασίας των προηγούμενων κεφαλαίων όπως επίσης και οι απαντήσεις των ερευνητικών ερωτημάτων.