Eureka! Institutional Repository

Η εντεινόμενη επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στη χώρα μας τόσο λόγω της πολυετούς οικονομικής κρίσης και των μέτρων εξοικονόμησης κόστους όσο πλέον και λόγω της πανδημίας αναγάγει το εργασιακό άγχος ως τον κυριότερο κίνδυνο στον χώρο της εργασίας. Βασικότατο ρόλο στα παραπάνω παίζει τόσο η δυσκολία εύρεσης εργασίας σε πρώιμο στάδιο όσο και η ενεργοποίηση του ατόμου σε μια αβέβαιη και ανταγωνιστική επαγγελματική αρένα Η εξεύρεση και διασφάλιση της εργασίας καθίσταται για τον άνθρωπο το πλέον βασικό μέσο διαβίωσης, καθώς και μια εκ των κυριότερών ηθικών ανταμοιβών του. Εις το διηνεκές προσπαθεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις - προκλήσεις της δουλειάς του και να αποδώσει το μέγιστο στο μέσα στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας. Αναμφίβολα είναι γεγονός πως η παραγωγικότητα πρωταγωνιστεί με τον εργαζόμενο και την ψυχο-συναισθηματική του κατάσταση να μεταπίπτουν στη δεύτερη θέση. Ως αποτέλεσμα, το άτομο αρχίζει τώρα να λειτουργεί μηχανικά και το πραγματικό νόημα της εργασίας για αυτόν χάνεται. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την ύπαρξη αυξημένου φόρτου εργασίας, προβληματικών εργασιακών σχέσεων με δυσλειτουργική συνεργασία μεταξύ συναδέλφων, ανεπαρκή οργάνωση και διαχείριση με προβλήματα στη σωστή κατανομή ευθυνών, εκπτώσεις στην ασφάλεια και την υγιεινή του χώρου, καθώς και την αυξανόμενη ανάγκη για συνεχείς εκπαιδεύσεις έχει τόσο άμεσο όσο και έμμεσο αντίκτυπο στον εργαζόμενο. Όλα τα προαναφερθέντα σε συνδυασμό με την απουσία κοινωνικής υποστήριξης από την οικογένεια, από τους συγγενείς και τους φίλους μας οδηγεί στην εκδήλωση του εργασιακού άγχους και στη διαταραχή της ψυχικής υγείας του εργαζομένου. Είναι επομένως προφανές ότι το εργασιακό άγχος έχει γίνει ένα μεγάλο πρόβλημα και αυτόματα το αντικείμενο μελέτης τα τελευταία χρόνια από αρκετούς επιστήμονες που διεξάγουν έρευνα τόσο για τα αίτια όσο και για τη συχνότητά του, καθώς και για μέτρα αντιμετώπισης και εξάλειψής του.Έτσι, οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι που οφείλονται στο εργασιακό άγχος είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον τομέα της σύγχρονης επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Το άγχος θεωρείται από τους περισσότερους υπαλλήλους ως αναπόσπαστο μέρος του χώρου εργασίας τους και η έρευνα έχει δείξει ότι έχει την ευθύνη για περίπου τις μισές από τις χαμένες εργάσιμες ημέρες. Οι άνθρωποι που έχουν αγχωτική αίσθηση συνήθως αισθάνονται ότι πρέπει να διαχειριστούν περισσότερα από όσα μπορούν να χειριστούν και γενικά ότι δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν τις απαιτήσεις των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή, όταν ο υπάλληλος υπερβαίνει λόγω προσόντων τις απαιτήσεις της θέσης που κατέχει, με αποτέλεσμα να χάνει σταδιακά το κίνητρό του για την ανάπτυξη της εργασίας και να βιώνει άγχος και απογοήτευση. Η εμφάνιση του συνδρόμου εξουθένωσης, ως συνέπεια του εργασιακού άγχους, είναι επίσης αισθητή. Εν ολίγοις, το σύνδρομο εξουθένωσης οφείλεται στα συσσωρευμένα χρόνια συμπτώματα του εργασιακού άγχους που βαρύνουν τον εργαζόμενο, με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανοποίησης από την εργασία, την επιρροή των ηθικών του αξιών και την απόκτηση κούρασης στην εργασία. Πλέον το ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί στην υποστήριξη και συμβουλευτική των εργαζομένων εντός του χώρου εργασίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Η χώρα μας, παρά την προσπάθειά της να ακολουθήσει το πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση, δυστυχώς υπολείπεται ακόμα από τα στάνταρ άλλων χωρών της Ένωσης. Η ανάγκη είναι επείγουσα και μόνο τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια ελαφριά αφύπνιση εταιρειών και ιδρυμάτων για να αποφευχθεί η εμφάνιση εργασιακού άγχους μέσω της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι: Να διερευνήσει με τη χρήση της διαθέσιμης ελληνικής βιβλιογραφίας, άρθρων και ερευνών τις επιπτώσεις της επιδείνωσης του εργασιακού άγχους ως αποτέλεσμα των συνθηκών εργασίας στην Ελλάδα της πολυετούς κρίσης και της πανδημίας στο νοσηλευτικό προσωπικό που δραστηριοποιείται στον τομέα της υγείας, να αναζητήσουμε τους υπεύθυνους παράγοντες, και να προτείνουμε διοικητικές παρεμβάσεις- λύσεις στα προβλήματα που ανακύπτουν στους εργαζομένους, στη λειτουργία των δομών υγείας και στην εξυπηρέτηση των ασθενών, καθώς όχι μόνο το οικονομικό αλλά και το ανθρώπινο κόστος είναι τεράστιο . Κατά κύριο λόγο η συγκεκριμένη εργασία αναφέρεται τόσο σε θεωρητικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρονται οι ορισμοί του στρες με ταυτόχρονη ιστορική αναδρομή του όρου. Ακολούθως στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρονται τα αίτια του στρες, αναλύονται οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί παράγοντες του καθώς και οι τύποι του. Το τρίτο κεφάλαιο αναλύει διεξοδικά τα συμπτώματα του στρες και εισέρχεται στις βασικές εκδηλώσεις του, στα συμπτώματα και την επιρροή που αυτό ασκεί στην συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής. Στο τέταρτο κεφάλαιο περιγράφεται η έννοια του εργασιακού στρες με αναφορά στα αίτια τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις του στην ποιότητα ζωής, τη σωματική υγεία, την ψυχική ευεξία, την εργασιακή συμπεριφορά και την οικονομία, καθώς και στους παράγοντες εκείνους που το επιτείνουν. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύεται η εργασιακή ανασφάλεια σαν στρεσογόνος παράγοντας Το έκτο κεφάλαιο αναφέρεται στο εργασιακό στρες και την ανασφάλεια μεταξύ του νοσηλευτικού προσωπικού και πιο συγκεκριμένα περιγράφει το εργασιακό στρες στο νοσηλευτικό επάγγελμα, τις επιπτώσεις του στρες στην υγεία των νοσηλευτών, το στρες στους νοσηλευτές του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καθώς και μεταξύ των νοσηλευτών των νοσοκομείων της Πρωτεύουσας και της επαρχίας και καταλήγει στα δημογραφικά και ατομικά χαρακτηριστικά των νοσηλευτών σε σχέση με το εργασιακό στρες. Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζεται η οικονομική κρίση στην Ελλάδα σήμερα και η επίπτωση της στην εργασιακή ικανοποίηση του νοσηλευτικού προσωπικού. Στο όγδοο κεφάλαιο γίνεται μια εκτεταμένη ανάλυση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης και των επιπτώσεων της στον χώρο της υγείας. Στο τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζονται προτάσεις αντιμετώπισης του φαινομένου μέσα από τη διοικητική παρέμβαση.