Συμβολή προγραμμάτων πληροφοριακής παιδείας στην εκπαιδευτική διαδικασία

Abstract

Information literacy programs help students develop skills to efficiently use and evaluate information. Online information literacy programs developed by academic libraries in the United States, Australia and the United Kingdom highlight the need for systematic education and training in searching information, evaluating and composing essays and copyright issues. An information literate student should be able to search, retrieve and evaluate information in any learning environment. In this paper we explore the information literacy program developed by the library of a technological educational institute. The need for an information literacy program is verified by a relative study that has taken place to the Institution’s educational staff. Data were gathered using the method of questionnaires. Having processed and analyzed the data, it came out that a significant percentage of the educational staff (47%) notes that students face problems locating and using information in the library, such as describing a subject using keywords and searching the library’s automated catalogue. This percentage is higher (57%) when students use the internet to retrieve information. Indicative problems are choosing the proper database and evaluating the search results. Furthermore, 85% of the teaching staff that has answered the questionnaire, notes that they would use the library’s educational programs as teaching aid. Also, a significant percentage (75%) of the teaching staff considers important a relevant course with credits to exist in the curriculum. The online information literacy program presented and analyzed in this paper consists of the following modules: determine the information needs, search and retrieve information, evaluate the information, synthesize and communicate the information and proper use of the information. The modules are in accordance to the standards of the American College and Research Libraries Association and the Australian and New Zealand Institute for Information Literacy.

Στόχος των προγραμμάτων πληροφοριακής παιδείας είναι η εκπαίδευση των φοιτητών στη σωστή χρήση της πληροφορίας. Τα online προγράμματα πληροφοριακής παιδείας των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, στην Αυστραλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο αναδεικνύουν την τάση για τη μεθοδική εκπαίδευση σε θέματα αναζήτησης πληροφοριών, αξιολόγησης και συγγραφής εργασιών, αλλά και σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων. Ο εκπαιδευμένος φοιτητής θα πρέπει να είναι αυτόνομος, ικανός να αναζητά, να ανακτά και να αξιολογεί πληροφορίες σε οποιοδήποτε περιβάλλον και αν βρεθεί. Αντικείμενο της εισήγησης αυτής αποτελεί η παρουσίαση και ανάλυση του online προγράμματος πληροφοριακής παιδείας που αναπτύσσεται από τη βιβλιοθήκη ενός τεχνολογικού εκπαιδευτικού ιδρύματος. Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος επιβεβαιώνεται από σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο εκπαιδευτικό προσωπικό του ιδρύματος. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν με τη μέθοδο των ερωτηματολογίων. Από την επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι σημαντικό ποσοστό των εκπαιδευτικών (47%) επισημαίνει προβλήματα των φοιτητών κατά τον εντοπισμό και τη χρήση πηγών πληροφόρησης στη βιβλιοθήκη. Ενδεικτικά προβλήματα είναι η περιγραφή ενός θέματος με λέξεις κλειδιά και η αναζήτηση στον αυτοματοποιημένο κατάλογο της βιβλιοθήκης. Το ποσοστό ανέρχεται στο 57% στην περίπτωση της χρήσης του Διαδικτύου, με ενδεικτικά προβλήματα την επιλογή κατάλληλης βάσης δεδομένων και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της αναζήτησης. Επιπλέον, το 85% των καθηγητών που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο δήλωσε ότι θα χρησιμοποιούσε ως μέσο διδασκαλίας προγράμματα της βιβλιοθήκης για την εκπαίδευση των φοιτητών σε σύγχρονες μεθόδους εντοπισμού πληροφορίας. Επίσης, σημαντικό ποσοστό (75%) των ερωτηθέντων κρίνει απαραίτητη την ύπαρξη ενός ανάλογου μαθήματος στα προγράμματα σπουδών. Το online πρόγραμμα πληροφοριακής παιδείας που αναλύεται και παρουσιάζεται στο πλαίσιο της παρούσας εισήγησης περιλαμβάνει τις παρακάτω θεματικές ενότητες: προσδιορισμός πληροφοριακών αναγκών, αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών, αξιολόγηση πληροφοριών, συγγραφή και δημοσίευση και τέλος σωστή χρήση της πληροφορίας. Η δομή και η οργάνωση του προγράμματος ακολουθούν τα διεθνή πρότυπα της Αμερικάνικης Ένωσης Κολεγιακών και Ερευνητικών Βιβλιοθηκών και του Ινστιτούτου Πληροφοριακής Παιδείας Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας.