Ελεγκτική και οικονομικές απάτες : Ponzi Scheme

Abstract

Η εικόνα των σύγχρονων αγορών και κοινωνιών χαρακτηρίζεται από το φαινόμενο της γενικευμένης παγκοσμιοποίησης των αγορών και των κεφαλαίων, με στοιχεία έντονου ανταγωνισμού, μεγάλων ανισοτήτων αλλά και υψηλής συγκέντρωσης κεφαλαίων από μεγάλες οικονομικές μονάδες, γεγονότα τα οποία καθιστούν την ανάγκη του ελέγχου, επιτακτική. Το τελευταίο διάστημα όλο και πιο συχνά γινόμαστε μάρτυρες σε περιπτώσεις λογιστικής απάτης μέσω της παραποίησης οικονομικών καταστάσεων, κυρίως στις Η.Π.Α. αλλά και σε χώρες της Ευρώπης. Το θέμα είναι σοβαρό γιατί εμπλέκονται στελέχη της εταιρείας που βοηθούν στην παραποίηση των καταστάσεων αλλά και εταιρείες ορκωτών λογιστών καθώς και χρηματοπιστωτικοί οίκοι. Η παραποίηση των οικονομικών καταστάσεων αναφέρεται στον σκόπιμο μετασχηματισμό στοιχείων της επιχείρησης, όπως υπερτίμηση κάποιων λογιστικών ομάδων αλλά και υποτίμηση των υποχρεώσεων, ακόμα και εξόδων ή ζημιών με σκοπό να επιτευχθεί το επιθυμητό ύψος τους. Οι καταστάσεις αυτές έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική αλλοίωση της σωστής εικόνας των οικονομικών καταστάσεων. Στις Η.Π.Α. ο αντίστοιχος όρος αναφέρεται ως απάτη και διενεργείται λόγω της σκόπιμης αλλοίωσης των οικονομικών καταστάσεων. Ως μέσα για την πραγμάτωση των παραποιήσεων χρησιμοποιούνται διάφοροι τρόποι που περιλαμβάνονται στον όρο δημιουργική ή διαφορετικά επινοητική λογιστική (creative accounting). Εδώ κάπου εισάγεται και η έννοια του εξωτερικού ελεγκτή, ο οποίος αποτελεί ένα από τα θεσμικά όργανα της Ανώνυμης Εταιρίας, (μαζί με τη γενική συνέλευση και το διοικητικό συμβούλιο)ο οποίος έχει την κυριότερη ευθύνη για την αποκάλυψη της λογιστικής απάτης και ιδιαίτερα των θεμάτων που αφορούν στην παραποίηση των οικονομικών καταστάσεων, όπως επίσης και ο ρόλος των ανεξάρτητων εποπτικών αρχών του ελεγκτικού έργου οι οποίες είναι αρμόδιες να κρίνουν εάν ο εξωτερικός ελεγκτής διετέλεσε σωστά το έργο του.