Στάσεις και ηθικά διλήμματα των νοσηλευτών στο θέμα της ευθανασίας

Abstract

Εξετάζοντας κανείς την ευθανασία έρχεται αντιμέτωπος με πολυποίκιλα προβλήματα, τα οποία ανήκουν σε περισσότερους από ένα χώρους. Η ιατρική πρακτική, η νομική σκέψη, η ηθική υπόσταση του ανθρώπου, όλα αυτά συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα κυκεώνα προβληματισμού από τον οποίο η δραπέτευση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αυτό αποδεικνύεται και από τη διάσταση των απόψεων, των ερωτώμενων, καθώς και από την ένταση με την οποία αυτές προβάλλονται. Και αν πρόκειται για ζήτημα προσωπικής επιλογής, δικαιούται ο νόμος να παρεμβαίνει με κανονιστικές διατάξεις; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αναφύονται. Είναι βέβαιο πως ο προβληματισμός που η παραπάνω μελέτη θέλησε να προβάλλει, χωρίς να πρωτοτυπεί ή να καλύπτει εντελώς το θέμα, θα συνεχίσει να υφίσταται και να ταλαιπωρεί τη σκέψη του ατόμου. Και τούτο, επειδή η ευθανασία αφορά στην πιο οριακή στιγμή της ανθρώπινης ζωής, μια στιγμή κατά την οποία τίθεται σε δοκιμασία ολόκληρο το οικοδόμημα του ανθρωπισμού και των ανθρώπινων αξιών, λίγο πριν εκμηδενιστούν οριστικά από το θάνατο. Ο νοσηλευτής είναι ο πρώτος που έρχεται σε επαφή µε την έννοια του θανάτου και πρέπει να βοηθήσει τον ασθενή και την οικογένεια να τον αντιμετωπίσουν. Αλλά πρώτα θα πρέπει ο ίδιος να κοιτάξει βαθιά μέσα του τις αντιλήψεις, τα αισθήματα και τις άμυνες, που μπορούν να τον εμποδίσουν για την επικοινωνία του με τον ασθενή και το βασικότερο στο να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον ασθενή που πεθαίνει σαν άτομο που ζει, που ελπίζει, που έχει ανάγκες και δεν παύει να επιδιώκει να δώσει νόημα στη ζωή του. Εάν η παθητική ευθανασία πρόκειται να υιοθετηθεί στην Ελλάδα, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη να αναπτυχθούν γραπτά ηθικά πρωτόκολλα και διαδικασίες, ώστε να προστατευτούν και οι νοσηλευτές, αλλά και οι ασθενείς τερματικού σταδίου από τυχόν κακόβουλη χρήση μιας τέτοιας εξουσίας.