Ενσυναίσθηση στη νοσηλευτική

Abstract

Η ενσυναίσθηση αποτελεί την ελληνική απόδοση της αγγλικής έννοιας «empathy”, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στη Νοσηλευτική και παίζει σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο των θεραπευτικών σχέσεων. Η ενσυναίσθηση είναι απαραίτητη στην επικοινωνία νοσηλευτή – ασθενούς για την επίτευξη των επιθυμητών θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Ο νοσηλευτής, φροντίζοντας ανθρώπους σε στιγμές μεγάλης ανασφάλειας, αγωνίας και πόνου, βιώνει συναισθήματα που καλείται να επεξεργαστεί και να διαχειριστεί στη θεραπευτική του σχέση με τον ασθενή. Σκοπός ήταν να φωτίστεί μια παραμελημένη πλευρά της νοσηλευτικής εργασίας, η συναισθηματική εργασία, όπως αυτή απεικονίζεται μέσα σε έρευνες της διεθνούς βιβλιογραφίας. Περιγράφηκαν συναισθήματα των νοσηλευτών στην επαφή τους με τον ασθενή και οι τρόποι με τους οποίους τα αντιμετωπίζουν. Η συναισθηματική εργασία, μέσα από επίμονη και πολύχρονη εργασιακή εμπειρία, βοηθά τους νοσηλευτές να μπορούν να διαχειρίζονται με μεγαλύτερη ευκολία τα συναισθήματά τους και τους οδηγεί στην αυτογνωσία. Επιπλέον, πηγή έντονης συναισθηματικής εργασίας αποτελεί για τους νοσηλευτές η σύγκρουση ανάμεσα στις απαιτήσεις της προσωποκεντρικής φροντίδας και των οργανωτικών απαιτήσεων της Νοσηλευτικής. Παρά τις πιέσεις, έρευνες διαπιστώνουν ότι οι νοσηλευτές καταφέρνουν να δημιουργήσουν σχέσεις με τους ασθενείς και να αντλήσουν θετικά συναισθήματα ικανοποίησης και πληρότητας από την εργασία τους. Η συναισθηματική εργασία και η θεραπευτική σχέση με τον ασθενή απαιτούν μια κουλτούρα εργασιακού πλαισίου που να τις προωθεί ή τουλάχιστον να μην τις απορρίπτει. Η ανάπτυξη μιας τέτοιας κουλτούρας δεν είναι υπόθεση ενός νοσηλευτή, αλλά ολόκληρου του οργανισμού, που πρέπει να μοιράζεται κοινές αξίες και στόχους. Οι νοσηλευτές μαθαίνουν με αρκετό πόνο και με την εμπειρία να βρίσκουν το κατάλληλο επίπεδο εμπλοκής. Η διαχείριση της εγγύτητας και της απόστασης στη φροντίδα, μεταβιβάζεται άτυπα μέσα από τις προφορικές παραδόσεις που περνούν από τους αρχαιότερους στους νεότερους νοσηλευτές. Η συναισθηματική εργασία και η θεραπευτική σχέση με τον ασθενή απαιτούν μια κουλτούρα εργασιακού πλαισίου που να τις προωθεί ή τουλάχιστον να μην τις απορρίπτει. Και βέβαια, η ανάπτυξη μιας τέτοιας κουλτούρας δεν είναι υπόθεση ενός νοσηλευτή, αλλά ολόκληρου του οργανισμού, που πρέπει να μοιράζεται κοινές αξίες και στόχους.