Η ιστορία των πλωτών νοσοκομείων

Abstract

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η χρήση των πλωτών νοσοκομείων στην Ελλάδα. Στόχος είναι να εξεταστεί σε βάθος η χρήση τους, ο τρόπο με τον οποίο καθιερώθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, γιατί και υπό ποιες συνθήκες ήταν απαραίτητα, αλλά και γιατί σήμερα δεν χρησιμοποιούνται στην χώρα μας. Πρόκειται για ιστορική ανασκοπική μελέτη μέσα από την οποία γίνεται ξεκάθαρο ότι η ιδέα για την χρήση των πλωτών νοσοκομείων έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, καθώς από τότε υπάρχουν καταγραφές για την παρουσία ιατρών σε πολέμους μακριά από τα νοσοκομεία και τη μεταφορά των ασθενών και τραυματιών με τα πλοία. Έπειτα, στην εποχή του Βυζαντίου παρατηρείται ότι υπάρχει οργάνωση των στρατευμάτων και γίνονται οι πρώτοι διορισμοί των ιατρών στα πλοία. Παρόλα αυτά, η ανάγκη για την παρουσία ιατρών στα πολεμικά πλοία είναι καταγεγραμμένη στην ελληνική επανάσταση του 1821, όμως τα πλωτά νοσοκομεία με την έννοια που υπάρχουν σήμερα εμφανίστηκαν πρώτη φορά στον πόλεμο του 1897. Φυσικά, αργότερα εξελίσσονται και έτσι στους επόμενους πολέμους (Βαλκανικούς, Παγκόσμιους) παρουσιάζονται με διαφορετική μορφή. Πρόκειται για πλοία τα οποία αναδιαμορφώθηκαν με σκοπό να εξυπηρετήσουν όσους περισσότερους ασθενείς και τραυματίες μπορούσαν. Δεν αποτελούν πλοία του Πολεμικού Ναυτικού αλλά της Υγειονομικής Υπηρεσίας. Σκοπός τους δεν είναι να επιτεθούν στον αντίπαλο, αλλά να προσφέρουν βοήθεια σε όσους την χρειάζονται. Μάλιστα, φέρουν την σημαία του Ερυθρού Σταυρού. Παρόλα αυτά, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γερμανοί δεν σεβάστηκαν το έργο τους και τους ισχύοντες νόμους και κατέστρεψαν τα περισσότερα πλωτά νοσοκομεία. Σήμερα, στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούνται πλωτά νοσοκομεία καθώς ήταν μια ανάγκη που γέννησε η δίνη του πολέμου. Στην σημερινή εποχή πλωτά νοσοκομεία υπάρχουν ελάχιστα και βρίσκονται σε διάφορες χώρες. Το τελευταίο πλωτό νοσοκομείο στην Ελλάδα, ήταν ένα επίτακτο επιβατικό πλοίο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο το 1974. Εν κατακλείδι, ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι διττός. Απ’ την μία επιχειρεί να συμβάλλει στην συγκέντωση των πληροφοριών για τα πλωτά νοσοκομεία όπως χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα μέχρι σήμερα μέσα από μια ιστορική ανασκόπηση, τονίζοντας τα γεγονότα και την συμβολή των πλωτών νοσοκομείων στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Απ’ την άλλη, σκοπό έχει να θέσει τον προβληματισμό για την επαναχρησιμοποιήσή τους σήμερα.