Eureka! Institutional Repository

Η αντίληψη ότι η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό είναι διαχρονική και εκφράζει τόσο τον παλαιότερο, όσο και το σύγχρονο άνθρωπο, όπου γης. Η αντίληψη αυτή για την υγεία γίνεται όχι τόσο όταν την έχει κάποιος αλλά, κυρίως, όταν την χάνει. Οι αιτίες αυτής της απώλειας της υγείας, σύμφωνα με διαχρονικές και υπερτοπικές αντιλήψεις είναι υπερφυσικές ή φυσικές. Οι πρώτες προκαλούνται από θεϊκές ή δαιμονικές δυνάμεις, συχνά για την τιμωρία του ανθρώπου λόγω ασέβειας ή αλαζονείας, καθώς και εξαιτίας παράβασης των κωδίκων που οι «θεοί» έχουν θεσπίσει. Οι φυσικές αιτίες μπορεί να είναι εξωτερικής προέλευσης, από τη δύναμη της φύσης ή από τη δύναμη του εχθρού, την ακατάλληλη τροφή ως το κρύο νερό ή από ουσίες δηλητηριώδεις ως τα μικροσκοπικά “παράσιτα” – τα μικρόβια, αν και θεωρητικά πιθανολογούνται, δεν ήταν γνωστά κατά την αρχαιότητα. 2 Η Νοσηλευτική είναι ανθρωποκεντρική επιστήμη καθώς αφορά την υγεία και τη νόσο του ανθρωπίνου είδους, έχει οικουμενική αποστολή και είναι πάνω από εθνικότητα, φυλή, θρησκευτική πεποίθηση, χρώμα, φύλο, ηλικία, πολιτική και κοινωνική πεποίθηση. Είναι η διατήρηση της υγείας συμπεριλαμβανομένης και της φροντίδας υγιών παιδιών και ενηλίκων, η αγωγή της ψυχής και του σώματος, η υγειονομική διαπαιδαγώγηση, η νοσηλεία του ασθενούς αλλά και φροντίδα του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος του ασθενούς. Η Νοσηλευτική είναι εργασία, καθήκον και λειτούργημα σημαντικό γιατί ασχολείται με την ανθρώπινη φροντίδα. Αποτελεί σύνθεση επιστημονικών γνώσεων, τεχνικών εφαρμογών και ανθρωπιστικής συμπεριφοράς και ευθύνεται για την εξασφάλιση ολοκληρωμένης και εξατομικευμένης νοσηλευτικής φροντίδας προς το άτομο, την οικογένεια και την κοινότητα. Έχει εκπαιδευτική αποστολή στην κοινωνία, είναι εκπαιδευτικό μέσο και δύναμη που συντελεί στην ωρίμανση της ανθρώπινης προσωπικότητας και αποσκοπεί σε δημιουργική προσωπική και κοινωνική ζωή. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να αναφέρει την σημασία της νόσου στα πλαίσια των διαφορετικών θρησκειών, οι οποίες πλέον συναντιούνται όλο και πιο συχνά στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Παράλληλα έγινε και προσπάθεια για μια πιο αναλυτική εξιστόρηση της σημασίας, της εννοιολογικής κυρίως πορείας της λέξης-όρου, αλλά όσο ήταν επιτρεπτό και της κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτισμικής διάστασή της. Η εργασία δομείται σε κεφάλαια, υποκεφάλαια και ενότητες. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται η αναφορά στα ιστορικά δεδομένα και η αποσαφήνιση των σημαντικότερων όρων και εννοιών, της Θρησκείας και της Νόσου. Παρατίθενται στοιχεία των μεγαλυτέρων και δημοφιλών θρησκειών, τον πληθυσμό τους, αλλά και το προβλέψιμο μέλλον τους. Η αέναη παγκόσμια μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων ως πρόσφυγες, μετανάστες ή παράτυπους μετανάστες εξετάζεται ως προς την πιθανή πληθυσμιακή τους αύξηση, τη θρησκευτικότητά τους και αναφέρεται η μετανάστευση σαν παράγοντας αλλοίωσης του θρησκευτικού παγκόσμιου χάρτη. Το δεύτερο κεφάλαιο επιχειρεί να περιγράψει το ρόλο της θρησκευτικής πίστης στην αντιμετώπιση της ασθένειας, αλλά και τη σχέση της θρησκείας και της ιατρονοσηλευτικής φροντίδας στην πορεία του χρόνου. Δίνονται επίσης βιβλιογραφικές αναφορές από στοιχεία της ενεργούς θρησκευτικής ζωής και στην πορεία μερικών ασθενειών. Στο τρίτο κεφάλαιο αποδίδονται όσο είναι δυνατό, μερικές απόψεις για την αμαρτία και την σχέση της με την νόσο στις μεγαλύτερες πληθυσμιακά θρησκείες σε παγκόσμιο επίπεδο (χριστιανισμός, ισλαμισμός, ιουδαϊσμός) και γίνεται αναφορά στην ιστορία της κάθε θρησκείας και παραδείγματα τόσο παλαιότερων, όσο και σύγχρονων αντιλήψεων για την αμαρτία και τη νόσο. Επιλέχτηκαν να παρουσιαστούν λίγα στοιχεία από αρχαία ελληνικά επιγράμματα, που αναδεικνύουν γνώσεις και θέσεις, που αφορούν αντιλήψεις των ανθρώπων σε σχέση με Θεό, ασθένειες και θάνατο. Η επίκαιρη και απαραίτητη Διαπολιτισμική Νοσηλευτική με την αέναη μετακίνηση στο παγκόσμιο περιβάλλον και τοπικά πληθυσμιακών ομάδων ως προσφύγων και μεταναστών, αλλά και των γηγενών Ελλήνων αλλοθρήσκων εξετάζεται στο Κεφάλαιο 4. Η όλη εργασία ολοκληρώνεται με τα Συμπεράσματά και τις Προτάσεις και κλείνει με την Περίληψη, τη Βιβλιογραφία και τα Παραρτήματα Ι και ΙΙ (Γραφήματα - Εικόνες).