Έρευνα επί της επίδρασης της ενσωματωμένης στο έδαφος φυτικής μάζας των αρωματικών φυτών στην φυτρωτική ικανότητα και ανάπτυξη καλλιεργούμενων φυτών και ζιζανίων

Abstract

Σε πειράματα αγρού και ελεγχόμενων συνθηκών (βιοδοκιμές) διερευνήθηκε η δυνατότητα αντιμετώπισης ανοιξιάτικων ζιζανίων με ενσωμάτωση φυτικής μάζας αρωματικών φυτών. Σε πειράματα ελεγχόμενων συνθηκών (βιοδοκιμές) μελετήθηκε η επίδραση της συγκέντρωσης στη φυτοτοξικότητα διαφόρων αιθέριων ελαίων (εμπορίου) εναντίον ζιζανίων και καλλιεργούμενων φυτών. Ειδικότερα αξιολογήθηκε η δράση των αιθέριων ελαίων των φυτών δενδρολίβανο, φασκόμηλο, δάφνη, βασιλικός, δυόσμος, λεβάντα, γλυκάνισο, μάραθος, ρίγανη, μέντα και θυμάρι, εναντίον των ζιζανίων μουχρίτσα (Echinochloa crus-galli), κόκκινο ρύζι (Oryza sativa) και λουβουδιά (Chenopodium album) και των καλλιεργούμενων φυτών βαμβάκι, ρύζι και αραβόσιτος. Σε πειράματα αγρού που πραγματοποιήθηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2003-04 και 2004-05 στο αγρόκτημα του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης διερευνήθηκε η δυνατότητα αντιμετώπισης ανοιξιάτικων ζιζανίων με ενσωμάτωση φυτικής μάζας αρωματικών φυτών που σπάρθηκαν ή φυτεύτηκαν στις αρχές της άνοιξης και ενσωματώθηκαν 7 ημέρες πριν τη σπορά του αραβόσιτου. Ειδικότερα, αξιολογήθηκε η πιθανή αλληλοπαθητική επίδραση των αρωματικών φυτών άνηθου, μάραθου, βασιλικού, γλυκάνισου, μέντας, κορίανδρου, μαϊδανού, ρίγανης, μελισσόχορτου και κεφαλωτής εναντίον των ετήσιων ζιζανίων μουχρίτσα (Echinochloa crus-galli), λουβουδιά (Chenopodium album), γλυστρίδα (Portulaca oleracea) και τριβόλι (Tribulus terrestris). Τα δεδομένα βιοδοκιμών έδηξαν ότι η αύξηση της συγκέντρωσης των αιθέριων ελαίων από 6 σε 24 μl/50 cm3 προκάλεσε αναλογικά μεγαλύτερη μείωση στο φύτρωμα και το μήκος ρίζας των φυτών δεικτών. Τα αιθέρια έλαια της ρίγανης, της μέντας και του δυόσμου προκάλεσαν τη μεγαλύτερη φυτοτοξικότητα, ενώ εκείνα του βασιλικού τη μικρότερη. Ειδικότερα, η συγκέντρωση των 24 μl/50 cm3 των παραπάνω αιθέριων ελαίων προκάλεσε μείωση του φυτρώματος και του μήκους ρίζας των ζιζανίων λουβουδιά, μουχρίτσα και κόκκινο ρύζι μέχρι 100%. Η ίδια επέμβαση προκάλεσε μείωση του φυτρώματος και του μήκους ρίζας των καλλιεργούμενων φυτών βαμβάκι, αραβόσιτος και ρύζι μέχρι 95, 100 και 97%, αντίστοιχα. Τα δεδομένα των πειραμάτων αγρού έδειξαν ότι 40 ημέρες μετά τη σπορά του αραβόσιτου, η ενσωμάτωση της φυτικής μάζας του άνηθου, του μάραθου, του βασιλικού, του γλυκάνισου της μέντας, της ρίγανης και της κεφαλωτής μείωσε τον αριθμό βλαστών των ζιζανίων μουχρίτσα, λουβουδιά, γλυστρίδα και τριβόλι μέχρι 45, 78, 72 και 85% αντίστοιχα, σε σύγκριση με ενσωμάτωση φυτικής μάζας μη αλληλοπαθητικών αρωματικών φυτών ή μη ενσωμάτωση φυτικής μάζας (μάρτυρας). Επιπλέον, το νωπό βάρος των παραπάνω ζιζανίων μειώθηκε μέχρι 64, 76, 67 και 69% αντίστοιχα. Η απόδοση του αραβοσίτου στα πειραματικά τεμάχια όπου ενσωματώθηκε φυτική μάζα του άνηθου, του μάραθου, του βασιλικού, του γλυκάνισου της μέντας, της ρίγανης και της κεφαλωτής αυξήθηκε μέχρι 54, 53, 18, 44, 39, 41 και 64% αντίστοιχα, σε σύγκριση με την απόδοση των πειραματικών τεμαχίων του μάρτυρα ή εκείνων όπου ενσωματώθηκε φυτική μάζα μη αλληλοπαθητικών ποικιλιών.