Η επίδραση της διατροφής στην ανάπτυξη της οστεοπόρωσης: ο ρόλος του νοσηλευτή

Abstract

Η οστεοπόρωση είναι μία χρόνια προοδευτική νόσος πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και είναι η συχνότερη μεταβολική νόσος των οστών. Η νόσος παρουσιάζεται σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες και στα δύο φύλα. Στην οστεοπόρωση παρατηρείται ελαττωμένη οστική μάζα και διαταραχές στην αρχιτεκτονική των οστών, που έχει ως αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων, ιδιαίτερα του ισχίου, του καρπού και της σπονδυλικής στήλης, με σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Είναι αποτέλεσμα γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, οι οποίοι επηρεάζουν την οστική μάζα και την ποιότητα των οστών. Η επίτευξη της κορυφαίας οστικής μάζας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης. Η σύγχρονη διαγνωστική προσπέλαση του οστεοπορωτικού ασθενούς περιλαμβάνει το πλήρες ιστορικό και τη φυσική εξέταση, καθώς επίσης και μια σειρά από γενικές και ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις και διάφορες απεικονιστικές μεθόδους. Η πιο αποτελεσματική διαγνωστική εξέταση είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας με την DEXA. Δεν υπάρχει θεραπεία, η οποία να μπορεί να αντιστρέψει την πορεία της νόσου. Η πρόωρη παρέμβαση όμως μπορεί να αποτρέψει την οστεοπόρωση. Σε ασθενείς που πάσχουν από οστεοπόρωση οι διάφορες φαρμακευτικές παρεμβάσεις μπορούν να σταματήσουν την πορεία της νόσου. Σε ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για οστεοπόρωση πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα όπως η τήρηση ενός διατροφικού προφίλ που να συντελεί στην επαρκή χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D, η εξάσκηση, η θεραπεία του αλκοολισμού και η διακοπή του καπνίσματος. Σκοπός της βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να τονιστεί μέσα από σύγχρονες εξελίξεις στον τομέα της διάγνωσης και θεραπείας, η σημαντικότητα της πρόληψης στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Η πρόληψη αυτή μπορεί να επιτευχθεί με την υιοθέτηση ενός σωστού διατροφικού προφίλ και γενικότερα ενός υγιούs τρόπου ζωής. Στο γεγονός αυτό η συμβουλή του νοσηλευτή είναι ουσιαστική. Ο νοσηλευτής είναι ο παιδαγωγός και ο σύμβουλος του ασθενούς με σκοπό την προαγωγή της υγείας του και είναι κατάλληλα καταρτισμένος να αναλάβει το ρόλο αυτό. Ειδικότερα, στην οστεοπόρωση ο διαπαιδαγωγικός και συμβουλευτικός ρόλος του λειτουργεί σε όλα τα επίπεδα της πρόληψης. Μελλοντικά βασικό μέλημα της εκπαιδευτικής κοινότητας, θα πρέπει να είναι η εκροή ειδικευμένων νοσηλευτών, ικανών στην αναγνώριση των ατόμων υψηλού κινδύνου για οστεοπόρωση, στην παροχή γνώσεων στο κοινό και στους ασθενείς, σχετικά με θέματα που αφορούν τον τρόπο ζωής και την επιλογή της κατάλληλης διατροφής, με σκοπό την αποφυγή ανάπτυξης οστεοπόρωσης μειώνοντας, ταυτόχρονα τα επίπεδα νοσηρότητας και θνησιμότητας.