Το πράσινο, ανάσα ζωής στις Μεγαλουπόλεις

Abstract

Είναι γνωστό ότι όσο περισσότερους χώρους χρησιμοποιούμε ή καλύτερα καταναλώνουμε για την εξυπηρέτηση των αναγκών µας, τόσο περισσότερο επεμβαίνουμε στο φυσικό περιβάλλον. Ακόµη η ύπαρξη δενδροφυτεμένων πλατειών µικρής έκτασης ή µεµονωµένων εστιών πρασίνου σε οικοδοµικά τετράγωνα και συνοικίες, πέραν της προσφοράς τους σε τοπικό επίπεδο, δεν φαίνεται να συµβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των συνθηκών περιβάλλοντος του άµεσου προς αυτές δοµηµένου χώρου. Δεν είναι όµως αρκετή η απλή παρουσία χώρων πρασίνου στην πόλη. Για να είναι δυνατή η άριστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους, πρέπει να είναι χωροταξικά κατάλληλα κατανεµηµένοι στον αστικό ιστό και να συνδέονται µεταξύ τους µε ζώνες πρασίνου, σχηµατίζοντας έτσι ένα εκτεταµένο δίκτυο. Κρίνεται σκόπιµο να επισηµανθεί ότι η πλειονότητα των ελεύθερων δόµησης επιφανειών, που αποµένουν ακόµα χωρίς διαµόρφωση στην Αθήνα, είναι περιορισµένες σε αριθµό και έχουν µικρή έκταση. Είναι εποµένως επιτακτική η ανάγκη της αξιοποίησης όλων των επιφανειών, που είναι πρόσφορες σε φυτοκάλυψη. Τέτοιες είναι οι κάθετες και οριζόντιες επιφάνειες των κτιρίων, οι οποίες δεν πρέπει να υποβαθµίζονται ως προς την προσφορά τους. Στις περισσότερες μεγαλουπόλεις, η αλόγιστη ανάπτυξη του δομημένου περιβάλλοντος, η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση και ο περιορισμός ή η εξαφάνιση σχεδόν όλων των ελεύθερων αστικών δημόσιων χώρων και χώρων πρασίνου, έχουν προκαλέσει υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, μη ανεκτές περιβαλλοντικές συνθήκες και αισθητική υποβάθμιση της εικόνας των πόλεων. Αντίθετα, η αξία και ο ρόλος των φυσικών στοιχείων στον αστικό χώρο έχουν αναγνωριστεί εδώ και πολύ καιρό και αποτελούν αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνητών, οι οποίοι ασχολούνται με τα στοιχεία του σχεδιασμού της πόλης. Αναμφίβολα, η «επαναφορά» της φύσης στα σημερινά αστικά κέντρα, αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, η άσχημη εικόνα των οποίων είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο να αναστραφεί.