Συμβολή των βιβλιοθηκονόμων στην πληροφοριακή παιδεία

Abstract

The authors of this study consider that librarians need to take part in the development of information literacy, helping users to handle information, today and in the future, and thus contributing to the decrement of the gap between the information poor and the information rich. More specifically, the skills that are necessary for librarians to contribute actively in the development of information literacy are analyzed. In addition, the effort of Greek academic libraries to get involved in users’ education programs is recorded. The term information literacy needs to be understood as a term that describes the skills and abilities that are necessary for identifying, inquiring, retrieving, evaluating and effective use of the obtained information. These are skills and abilities that are necessary for survival in the information society. In an effort to identify the opinions and attitudes of Greek librarians with regard to their participation in user education programs, a survey was conducted to the Academic librarians of Greece and Cyprus. One hundred sixty seven (167) questionnaires were gathered and analyzed. From the analysis of the data it is clear that Greek librarians believe that they should participate in the educational process. In addition, the greater percentage of the respondents considers that the librarian by himself or with the cooperation of a member of the faculty should be responsible for educating the users. A large percentage (84%) also, from the ones that are interested in participating in an information literacy program, considers that he/she is capable of carrying out this project, effectively. However, a small percentage of librarians think that teaching experience and knowledge of user’s scientific domain, which are pointed out in library literature, are very important. The improvement of users’ training may be achieved by a better library educational program, according to the opinions of a significant percentage of the respondents. Library literature indicates also, that librarians in order to contribute to the development of information literacy, it is advisable to acquire knowledge of theories of learning, of instructional design and of methods of transferring information. These fields of knowledge may be acquired through a variety of educational programs, which are not provided up to now, and which may enable librarians to contribute substantially to teaching process.

H παρούσα μελέτη θεωρεί ότι οι βιβλιοθηκονόμοι πρέπει να συμμετέχουν στην ανάπτυξη πληροφοριακής παιδείας, βοηθώντας τους χρήστες τους να χειρίζονται την πληροφορία, σήμερα και στο μέλλον και συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη μείωση του χάσματος ανάμεσα στους πληροφοριακά φτωχούς και πληροφοριακά πλούσιους. Συγκεκριμένα αναλύονται οι απαιτούμενες δεξιότητες που πρέπει να έχουν οι βιβλιοθηκονόμοι, ώστε να συμβάλλουν ενεργά στην ανάπτυξη της πληροφοριακής παιδείας και καταγράφεται η προσπάθεια συμμετοχής των ελληνικών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών στην πληροφοριακή εκπαίδευση. Ο όρος πληροφοριακή παιδεία θα πρέπει να κατανοηθεί ως όρος που περιγράφει τις δεξιότητες και ικανότητες εκείνες που απαιτούνται για τον εντοπισμό, την αναζήτηση, την ανάκτηση, την αξιολόγηση και την αποτελεσματική χρήση της πληροφορίας. Δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την επιβίωση στην κοινωνία της πληροφορίας. Στην προσπάθεια να εντοπιστούν οι απόψεις των Ελλήνων βιβλιοθηκονόμων σε σχέση με τη συμμετοχή τους σε προγράμματα εκπαίδευσης χρηστών, πραγματοποιήθηκε έρευνα στο σύνολο των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Ελλάδας και Κύπρου. Συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν 167 ερωτηματολόγια από εργαζόμενους στις βιβλιοθήκες. Οι Έλληνες βιβλιοθηκονόμοι θεωρούν ότι πρέπει να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων. Επιπλέον, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο βιβλιοθηκονόμος μόνος του ή σε συνεργασία με το εκπαιδευτικό προσωπικό θα πρέπει να αναλάβει την εκπαίδευση χρηστών. Επίσης, ένα μεγάλο ποσοστό (84%) αυτών ενδιαφέρεται να διδάξει σε προγράμματα πληροφοριακής εκπαίδευσης και θεωρεί ότι έχει τις ικανότητες ώστε να φέρει σε πέρας αυτό το έργο αποτελεσματικά. Παρ’ όλα αυτά, μικρό ποσοστό των βιβλιοθηκονόμων δίνει μεγάλη προτεραιότητα σε τομείς, που τονίζονται στη βιβλιοθηκονομική βιβλιογραφία, όπως είναι η διδακτική εμπειρία και η γνώση του επιστημονικού αντικειμένου των χρηστών. Η βελτίωση της εκπαίδευσης χρηστών μπορεί να επιτευχθεί με καλύτερη βιβλιοθηκονομική εκπαίδευση σύμφωνα με τις απόψεις σημαντικού ποσοστού των ερωτηθέντων. Η βιβλιοθηκονομική βιβλιογραφία δείχνει επίσης ότι οι βιβλιοθηκονόμοι για να συμβάλλουν στην ανάπτυξη πληροφοριακής παιδείας, ενδείκνυται να αποκτήσουν γνώσεις σε αντικείμενα όπως θεωρίες μάθησης, τεχνικές διδασκαλίας και μεθόδους μεταφοράς της γνώσης. Οι γνώσεις αυτές μπορούν να αποκτηθούν μέσα από ποικίλες μορφές εκπαίδευσης, που δεν παρέχονται σήμερα και που θα δώσουν τη δυνατότητα στους βιβλιοθηκονόμους να συμβάλλουν ουσιαστικά στην εκπαιδευτική διαδικασία.